Ika-labing-siyam a Domingu ning Ordinaryung Panaun

Ing Tapat at ing E Tapat a Ipus

I. Pamuklat a Panalangin

Ibpa, ing kapuryan, kapanyamban at kapasalamatan yang daraun mi keka. King pamanyulung napu ning kegana-ganang bage keti king yatu na yang maging sangkan ning maralas akakalingwan mi ing kadwa ng panyatang ning Ginu ming Jesu Kristo. Na king kadwa ng panyatang karin masukad nung makananu ing meging kapagsadyan mi king kayang panyatang. Pauli na ning maragul a kapasalamatan king Banal a Eukaristiya na atyu ing amanu ban yang maging paganaka kareng kekaming keynan. Amen.

II. Pamamasa

Lucas 12: 32-48

32“E kayu tatakut, malating kawan, uling ikakatula na ning Ibpa yu ing ibie ne kekayu ing Kayarian. 33Ipisali yu ing pibandian yu at ipamie yu ing abli karing pakakalulu. Gawa kayung bulsa a e maluluma at tumipun kayung pibandian karin banua uling karin e la mabawas; alang miraras a mapanako at alang pililiang makasira. 34Uling nung nu karin ing kekayung pibandian karin ya ing pusu yu. 35Parati kayu sanang makasadia king nanumang malyari, makapiblas at makasindi sulu. 36Makiapus kayu karing ipus a manaya king pamagbalik na ning karelang panginuan iba’t king kasalan ban king paniatang na potang tuktuk ya king pasbul agad-agad deng buklatanan. 37Mapalad la ding ipus a dasnan nang makagising at manaya king karelang panginuan! Sasabian ku kekayu, magsadia yang pamangan ing panginuan, paluklukan na la king lamesa at silbian na la. 38Mapalad la nung dasnan na lang magbante agyang datang ya king kapitangan ning bengi o king ganingaldo! 39Tandanan yu iti! Nung balu na mu ning buntuk na ning pamilya nung nanu yang oras datang ing mapanako, magsadia ya at e na paintulut milub ya king pibalebale na. 40Ikayu man sukat kayung magsadia uling datang ya ing Anak ning Tau king oras a e ye asahan.” 41Kitang nang Pedro, “Ginu, sasabian ye iting talimhaga para kekami o para karing sabla?” 42Pekibat ning Ginu, “Ninu wari ing ipus a tapat at matalino? Aliwa wari itang panibalan na ning panginuan na king pibalebale na ban munie pamangan karing aliwa pang ipus king oras ning pamangailangan da? 43Mapalad ya itang ipus a ita, nung dasnan neng magobra ning panginuan na king pamagbalik na! 44Wa, sasabian ku kekayu, panibalan ne ning panginuan na king sabla nang pibandian. 45Nung ing ipus a ita sabian na king sarili na, ‘E ya agad datang ing kanakung panginuan’, at pagumpisan na na lang panasakitan ding aliwang ipus a lalaki at babai at mangan ya at minum at maglasing. 46Datang ya ing panginuan na nitang ipus a ita king aldo a e a panayan at king oras a e na balu. At parusan neng mabayat ning panginuan na at iyabe ne karing e tapat a ipus. 47“Ing ipus a makibalu king kaburian na ning panginuan na, oneng e ne man migsadia ni tinupad man, miparusan yang mabayat. 48“Oneng ing ipus a e makibalu king kaburian na ning panginuan na at darapat karing bage sukat nang ikaparusa, miparusan ya man, mayan mu. Ing ninumang mirinan dakal, dakal ing manyawad keya; at ing ninumang mipagkatiwalan dakal, dakal ing pakibatan na.

III. Turu

Nyang ing Banal a Espiritu tinggap dane reng minunang apostoles, mibuklat la kaisipan at midinan lang lakas lub ban ipanaral de kareng sablang tau ing pamag-ari ning Apung Ginu. Atlu lang matimid dang sasalpantayanan at panaral do reni kareng tau; ing pangamate, pamanyubli ng mebie at ing pamagbalik ning Ginu tang Jesu Kristo king kawakasan ning panaun. Paniwalan dangan ing bageng ayti uling ikit dangan  ing makapagmulalang bage mengapalyari king Ginu tang Jesu Kristo. Ikit dang personal ing kasakitan, pangamate at ing pamanyubli ng mebie ning Ginu tang Jesus. At parati da namang agaganaka ing sinabi na karelang Jesus ngana, “Mamako ku ban isadia ra kong lugal, at kaibat kung mekalako at mekapagsadyang lugal para kekayu, magbalik ku ba ra kong ituking kayabe ku: kanita nu karin ku man, karin kayu naman” (Jn 14:1-6).
Paniwalan dareng minunang Kristiyanu ing sinabi ng Jesus at angga man ngeni yamu naman ing matibe tang sasalpantayanan. Nya naman potang sabyan ning pari king misa, ngana “ipasyag tamu ngeni ing kekatamung kasalpantayanan” kaybat makibat tamu o kaya ikanta taya pa “I Kristo mete ya, I Kristo mebie ya, I Kristo mebie ya at datang ya pa.” Parati tayang papasyag iting kasalpantayan ayni, oneng maralas e taya man didinan pansin. O, baka nya e taya didinan pansin uling paniwalan tamu mu ing pangamate at pamanyubli ng mie at e taya talaga buri pang datang Ya. Ing kutang, neng papasyag taya ing kasalpantayanan ayni, buri tane ba talagang datang ing Ginu tang Jesu Kristo? Siguradung miyayaliwa tamu pakibat king kutang ayni. Dakal keka tamu ing pakibat, “ali pa pu, uling dakal ku pa buring gawan, e la pa meyaring megaral deng anak ku, o kaya naman, e ku pa makasadyang marap Kaya.” Kareng aliwa, naman ing pakibat, “sige pu datang naka Ginu ban ng mayari ing daralanan kung kasakitan.” Gagawan tayang pamanakas king kasakitan ing panyatang ning Ginu at potang atyu ta naman king manyaman a kabilyan e tane man buring datang.

Buri ng ipasyag ning ebanghelyu na dapat parati tang makasadya king panyatang ning kekatamung panginwan (I Jesus), na parati tang makapiblas, na ing buri ng sabyan ing parati tang mibie-bie king dangalan antimong kawangis ning Apung Ginu. Dapat parati tang makasindi sulu, uling ing sulu simbulu ne ning kapayapan at kayapan. Buri ng makasadya tamu dyang nanung oras ya datang, buri ng maging tapat at matalino tang ipus. At ing kapagsadyan kaniti yapin ing nung nanu ing penabilin ning panginwan yang dapat nang gawan ning metung a ipus. Nung nanu lareng responsibilidad na binye na kekatamu gawan talang mitmung lugud at kapasalamatan. Amen.

IV. Pamigunam

King kekatamung ebanghelyu ngeni anyaran na ing matyaga tamung pamagsadya king kadwa ng panyatang ning Ginu tang Jesu Kristo (Parousia) na yang sasabyan na murin ning Libru ng Santiago 5:7, “Inya, mibabata kayu, kapatad, mibabata kayu angga king panyatang na ning Ginu. Lawan yu nung makananu yang manenayang mitmung kapibabatan ing metung a ortelanu bayu mikabungang maulaga ing gabun na. Mapibabata yang manenaya king mumuna at tauling uran.” Lako tana king pusu’t kaisipan tamu ing takut king panyatang Na. Uling king kayang panyatang e na ngan kaylangan ing bage-bage a gugulu kareng kaisipan tamu, ing e gana-gana maging ganap na ngan, pulisan na ing lua tamu at ing anggang gewa tamung kayapan ablasan na ngan ning kayang pakalulu at ganaka. Ing kaylangan mu ing ibye ta ngan kaya ing kegana-gana pati na ing bage e ta asaan malyari. Parati tang ilage king pusu tamu na kaluguran na katamung kaluguran at parati nang patunayan ini king istorya ning tau. Parati tayang agkat king bie tamu na yang parating manabilin king e gana-gana tang gawan. Isuku ta ngan kaya ing sablang mangapalyari king bie tamu at gawan ta ngan ing kayang panabilin ban kanita nanu yaman oras datang makasadya tamung salubung kaya king mitmung tula at saya.

Nung maniwala tamung datang yang pasibayu ing Ginu tang Jesus, atin tang matibe sangkan ban tang matyagang manenaya Kaya. Apibata tamu ing alipustan, panyiran at
panasakitan da katamu deng aliwang tau, uling paniwalan tamung mayari mu rin ini king malapit ng panyatang ning Ginu. Atin pa kayang mas igit a pamag-asa king pasibayu ng panyatang ning Ginu ban ayusan na ngan ing sabla, ala na. Mengaku ya ing Ginu Na datang ya at yang siguradung malyari king yatung iti. At king kayang panyatang makanini mu ing asabi tamu, “Balu mi at paniwalan mi Ginu, gawan mu ing pengaku Mu.” Amen.

V. Pamanahimik

VI. Tauling Panalangin

Kaybat ning masusi tamung pamigunam, ikit tamu ing sarili nung nanu ing kabaldugan ning kapanenayan tamu king kadwa ng panyatang ning Ginu tang Jesu Kristo at nung makananu ta dapat maging matiyaga at parating makasadya king kayang panyatang. Ngeni, king mitmung matibe at malalam tang kasalpantayanan king talapangatbus ning yatu, ipasyag tayang ikanta ing kekatamung kasalpantayanan.

VII. Kutang

1.    Nanu ya keka kabaldugan ing kadwa ng panyatang ning Ginu tang Jesu Kristo?
2.    Nung potang bengi, datang ne ing Ginu, bisa naka? Nung wa/ali, Bakit?
3.    Keng palege tamu, nanu la kaya reng maging sangkan, ot bakit e ya pa
      daratang king kadwa ng panyatang ning Ginu?

Ika-labing-walung Domingu ning Ordinaryung Panaun

Ing Talimhaga tungkul king Mabanding Mangmang

I. Pamuklat a Panalangin

O Espiritu ning Kabanal banalang Dios, tipa ka kekami at damayan mu kami ban maging banal kami at ing lugar a pinili mu. Pasiknangan mu kami ban lalu mi ya pung a isapusu ing mayap a balita ning Ginu ming Jesu Kristo. Amen
II. Pamamasa

Lucas. 12:13-21

13Ngana kang Jesus ning metung a taung kayabe da ring malda, “Maestro, yutus mu king kakung kapatad king ibie na kanaku ing parti ku king pibandian a likuan nang tatang mi.” 14Pekibat na, “Abe, ninu ing tinuldu kanaku ban maging ukum o ban pipartian ku kekayu ing kekayung mana?” 15At sinabi na karing sabla, “Mangilag kayu king sablang uri na ning kasakiman, uling ing bie ning tau ala yu king pibandian na nu pa man anti iti karakal.” 16Kanita selita neng Jesus iting talimhaga. Ngana, “Ing asikan na ning metung a taung mabandi mika masanting a pupul. 17‘Nanung daptan ku?’ nganang mengutang king sarili na. ‘Ala na kung pilulanan king kanakung pupul. 18A, oyni ing daptan ku,’ ngana, ‘lasakan ku la ding kanakung kamalig at mitalakad kung lalung mangaragul. Karin ku ilulan ing kanakung pupul at ing sablang aliwa kung pibandian. 19At kaybat sabian ku king kanakung sarili, Kasuerti mo! Atsu na ngan keka ing sablang kailangan mu king makabang panaun. Inya magpaynawa na ka mu; mangan, minum at magsaya!’ 20Oneng ngana ning Dios keya, ‘Mangmang! Ngening bengi mate ka; kaninu mipunta ing pibandian a tinipun mu?’ 21“Makanyan.” Nganang Jesus, “ing karanasan da ring taung tinipun pibandian para mu king sarili da, oneng e la mabandi arapan na ning Dios.”

III. Turu

Asne karagul a ulaga kekatamung tau ing pibandian. Alang taung sabyan na ing alang ulaga ing pibandian. Uling ing pibandian ya ing babie suporta ban tamung mie king materyal a yatung iti. Kaylangan taya ing pibandian pablasang itamung  tau e tamu  kabud kaladua o espiritu nune atin tang sangkap a materyal, na yapin ing kekatamung katawan. Ing sakit mu kekatamung tau, maralas ing mitatali o masisilu tamu king materyal a bage, akakalingwan tane ing importanting sangkap ning tau yapin ing espiritu.

Kapamilatan na ning talimhaga ning mabanding mangmang king ebanghelyu, ituru na ngeni ning Ginu tang Jesus nung makananu ing dapat tang pamanisip at panugali tungkul  king pibandian. Pelagwan neng mangmang ing mabandi ning Ginu tang Jesu Kristo uling ala yang parating sasabyan at isipan nune ing sarili na at ing kayang pibandian. Isipan na parati na ing a ibye na ngan ning pibandian ing kayang pamangailangan. Bala na neng dakal ne pibandian, ala ng maging kulang, ala neng gawan at magpakasaya nya mu. Ing e na balu ing kegana-ganang pibandian, lakwan na ngan king pangamate na at mawala ngan iting kabaldugan.  Ing marok pa, neng makanini ne panlalawe ing tau, a iisip na mas mayap, mas magaling at mas biyasa ya kesa kareng aliwang tau.

Ala yang sasabyan ing Ginu tang Jesus na marok ing pibandian. Ing buri napin ing mie tamung payapa at sagana. Kalupa dareng Israelita na pengakwanan na ning Dios a gabun a ating dakal a gatas ampong pulut pukyutan. Tiparan na ining pangakung ayni kareng Israelita, oneng mipaparusan la potang akakalingwan dane
nung ninu ing mimie karela king gabun a dakal a ating dakal a gatas ampong pulut pukyutan (Ing Dios), at akakalingwan dala naman deng kalupa dang tau lalu na reng pakakalulu.

Potang ing bie na ning metung a mabandi gagawan na nang peka importanti ing kayang pibandian, maging siguradu yang saradu pusu ampong gamat. Maging makasarili at maging sakim ya pa. At potang makanini ne ugali, milalako na naman ing kapagnasan ng sumaup at idake ing bie na kareng kalupa ng tau. Kanita mababawas ing pangawangis na king Apung Ginu at yang maging sangkan ning pamibie-bie ng malungkut.

E na kaburyan ning Ginu tang Jesus na ing bie tamu maging malungkut, nya buri neng ipayabut kekatamu ing ustu tang panugali tungkul king pibandian. Ing pibandian e ya marok king tau, nung gamitan taya iti king pamagserbisyu kareng aliwang tau. E ya marok ing pibandian, nung ilage ta parati king  kaisipan tamu na ing anggang bage, pati na ing bie tamu binye na kekatamu ning Ginu ban itamu maging daluyan na katamu ning kayang pakalulu at grasya. Amen.

IV. Pamigunam

Ating metung a kanta ngana: “Dust in the wind, all they are dust in the wind…nothing lasts forever but the earth and sky, all we do crumbles to the ground though we refuse to see…all your money won’t another minute by…” Ining kantang ayni, e yamu tungkul nung makananu ing ustu tang panugali tungkul king materyal a bage nune tungkul ya naman nung makananu ta ustu pamanisip tungkul king yatung iti. Kaylangan ing ibuklat tala reng mata at pusu tamu ban akit at mabyasa tang tanggapan na ing anggang materyal a pakikwanan ta ngan tipunan, mawala ngan iti, adya pang pakatigit ta talan at pakasalikut kaniti.

King libro ning Ecclesiastes nganang simpleng sasabe, “Alang kabaldugan, ngana ning Talapanaral. Nanu mo ing pakinabang na ning taung alang patugut magobra?” (Eccl 1:2). Ini metung yang paganaka kekatamu bat kareng minunang tau, na ining bageng ayni malilyari mu rin king panaun tamu. Maging makabaldugan mu ing pipapagalan tamu, nung iti iyampang ta ngan king Ginu para king pamangawang mayap at kanita tamu mu asabi na ating kabaldugan ing binye ng grasya ning Ginu tamu.

I Apostol Pablo paganaka na kekatamu na “Isipan yu la parati ding bage a atyu karin banua, aliwa ding bage a atyu keti king yatu” (Col 3:2). Makalawe yang maratna ing Ginu tang Jesu Kristo ngeni at sasabyan ng malakas at malino kekatamu na: Iwasan tamu ing sablang kasakiman. Maging tutu tamung anak ning Dios e king bage materyal a alikum tamu nune nung makananu la makalawe reng mata tamu king Anak ng I Jesus. Paka gwardya tamu ing sarili tamu king sablang uri ning kasakiman, pota bala tamu mabandi tamu ing tutu na pala ala tamang pibandian at kalulu ta pala. Amen.
V. Pamanahimik

VI. Tauling Panalangin

O, Dios mi pung Banal, dakal pung kapuryan at kapasalamatan king binye yung panaun. Midinan ke pung kamasalan nung makanu ing ustu ming panugali tungkul king pibandian. Paganaka yu pu parati kekami na ing sablang bage makapadurut kekami maging makabaldugan mu ini nung kekami ngan iti iyampang. Amen.

VII. Kutang

1.    Aranasan muna king bie mu na tinagun ka king metung a ukasyun at e daka sikaso uling ordinaryu mu ing susulud mo at ala kamang katungkulan? Ikwentu.
2.    Nanu ing kapanwalan mu tungkul king pibandian at king kamatayan?
3.    Nanu mo ing gawan mu nung tinud kang maragul a premyu king lotto?